Interview met Yneke van Iersel, consultant GEO Intelligence bij Sogelink 

Binnen het domein Manage & Maintain van het GEO Intelligence team werkt Yneke van Iersel mee aan een bijzonder innovatief project: Circulaire Grondstromen. Vanuit de mogelijkheden van Basis Registratie Ondergrond werkt Sogelink aan een Digital Twin inclusief marktplaats voor het ondersteunen van circulaire economie in grondstromen. In dit interview vertelt ze over haar rol, de uitdagingen en haar droom: overheden helpen om grond slim, duurzaam én kostenbewust te hergebruiken met behulp van Digital Twin technologie. 

Een technologie met potentie 

“Het project Circulaire Grondstromen is begonnen als een onderzoeksproject onder het researchteam van Sogelink,” vertelt Yneke. “Het idee? Een soort ‘Marktplaats voor grondstromen’ waar gemeentes en provincies vraag en aanbod van grond beter op elkaar kunnen afstemmen. Daarbij ook nog eens met behulp van de data uit de basisregistratie Ondergrond al inzicht krijgen wat voor grond je zult opgraven voor dat er een schep gezet is. Bijvoorbeeld: als een rivier wordt uitgebaggerd en er komt klei of zand vrij, kunnen we die grond dan niet hergebruiken in een ander project in de buurt?” 

De toepassing van Digital Twin technologie, een digitale representatie van de fysieke wereld staat hierbij centraal. “We kijken hoe je datakoppelingen en 3D-viewers kunt inzetten om beter te begrijpen welke grond waar beschikbaar is, en hoe je die volgens de regels kunt verplaatsen en hergebruiken.” 

Van gebruiker naar ontwikkelaar: de schakelpositie van een consultant 

Hoewel Yneke in het begin al kort bij het project betrokken was, is haar huidige rol veel strategischer. “Ik vertegenwoordig de gebruikers. Wat willen ze écht? Welke functionaliteiten missen ze? En hoe kunnen we de applicatie gebruiksvriendelijker maken?” 

Tegelijk vormt ze de brug tussen het ontwikkelteam en partijen zoals partnerbedrijf DAGnl. “Zij weten alles van de inhoudelijke regelgeving, maar minder van de techniek. Ons ontwikkelteam is juist technisch sterk, maar kent niet altijd de beleidscontext. Ik stel dan de kritische vragen of checkvragen die net die misinterpretatie kunnen voorkomen.” 

De rol van DAGnl: schakel tussen beleid en praktijk 

Een belangrijke samenwerkingspartner in het project Circulaire Grondstromen is DAGnl. Deze organisatie brengt waardevolle inhoudelijke expertise in, met name op het gebied van wet- en regelgeving rondom grondverzet, bodemkwaliteit en de Omgevingswet. 

DAGnl is betrokken bij de vertaalslag van de juridische kaders naar praktische toepassingen. Ze helpen overheden, zoals gemeenten en provincies, om te begrijpen aan welke voorwaarden voldaan moet worden wanneer grond wordt afgegraven, opgeslagen, getransporteerd of hergebruikt. Denk hierbij aan vergunningseisen, milieukwaliteitsklassen of meldingsplichten. 

Verbindende rol met de eindgebruikers 

DAGnl onderhoudt veel contact met eindgebruikers: beleidsmedewerkers, bodemadviseurs en handhavers bij overheden. Daarmee hebben ze goed zicht op de functionele behoeften uit het werkveld. In de praktijk betekent dit dat DAGnl vaak als eerste de wensen en zorgen van gebruikers oppikt, en die vervolgens meeneemt naar het projectteam. 

Maar daar zit ook een uitdaging, aldus Yneke: “Ze hebben veel domeinkennis, maar minder inzicht in de technische haalbaarheid van nieuwe functionaliteiten. Soms wordt er iets beloofd aan klanten wat technisch moeilijk te realiseren is binnen de huidige Digital Twin-omgeving. Of andersom: bepaalde dingen zijn technisch juist makkelijk, maar worden niet als behoefte herkend.” 

Daarom is de samenwerking tussen Sogelink, DAGnl en de ontwikkelaars zo cruciaal: alle drie brengen een ander perspectief in, en alleen door die goed op elkaar af te stemmen ontstaat een bruikbare, schaalbare en innovatieve oplossing. 

Koppeling met de Omgevingswet: een uitdaging 

Een tweede grote taak is het onderzoeken van een mogelijke koppeling met het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO). “Als je grond wilt hergebruiken of verplaatsen, moet je vaak meldingen doen of vergunningen aanvragen. Idealiter doe je dat vanuit één systeem. We hebben nu helaas geconcludeerd dat zo’n integratie te veel tijd en middelen kost binnen het huidige Proof of concept (POC). Maar het inzicht dat het technisch niet haalbaar is binnen de deadline, is ook waardevol.” 

Een alternatief plan ligt al op tafel: “Ik werk aan een stappenplan, om stappen te zetten naar informatieoverdracht tussen onze Digital Twin circulaire grondstromen en het DSO. We gaan dit verder onderzoeken in samenwerking met provincies zoals Gelderland in een volgend traject. 

Community bouwen en impact realiseren 

Het project laat al effecten zien. “We merken dat we Landelijke en Lokale Buyergroeps aan het bouwen zijn. Laatst presenteerden we op het Gelders Ondergrond Overleg voor 80 mensen. De reacties waren heel positief. Gemeenten en aannemers waren geïnspireerd door de use case in Friesland. En de Nederlandse Grondbank toonde interesse om het systeem op termijn landelijk in te zetten.” 

Volgens Yneke is dat de echte meerwaarde van het project: het stimuleren van samenwerking tussen overheden, waardoor grond niet langer onnodig wordt afgevoerd of tegen hoge kosten wordt teruggekocht. “Het systeem helpt om elkaar te vinden. Op termijn kunnen we echt overheidsgeld besparen.” 

Van proof of concept naar volwaardig product 

Sogelink staat aan de vooravond van een belangrijke fase: van proof of concept naar robuust SaaS-product. De eerste gebruikers zijn enthousiast, en er loopt een gesprek met onze directie over het opschalen van deze technologie. 

Er speelt daarbij ook een bredere geopolitieke dimensie: het project fungeert als use case binnen een EU-initiatief onder de Green Deal. We verkennen hoe we een zogeheten data space kunnen opzetten waarin datadelen veilig en decentraal gebeurt. Samen met Geonovum onderzoeken we hoe gebruikers zeggenschap houden over hun eigen data.

Wat maakt dit project zo boeiend?

“Ik vind het interessant om mensen met heel verschillende achtergronden bij elkaar te brengen,” zegt Yneke. “Van aannemers die het liefst met een schop in de grond staan, tot ontwikkelaars die knopjes bouwen en juristen die de regels bewaken.” 

De technologie zelf biedt ook uitdagingen: “De ontwikkeling van de technologie is erg complex, dus het is voor mij erg interessant om meer te leren over alle bouwblokken van een Digital Twin. Het is veel meer dan alleen een 3D-kaart. Denk aan datakoppelingen, interfaces en rekenkernen. Gelukkig leer ik door veel vragen te stellen en mee te draaien in demo’s en presentaties.” 

Toekomstvisie: circulair  

De ambities zijn groot. “Ik hoop dat we binnen vijf of tien jaar echt een bijdrage leveren aan circulaire economie. Dat gemeentes geen dure marktpartij meer hoeven te betalen voor grond, maar elkaar vinden via ons platform. En dat we als Sogelink bekendstaan als de partij die dit mogelijk maakte.”